Szanowni Państwo,
na wczorajszej Gali Mistrzów Sportu, emitowanej na antenie TVP1, prezenterka powiedziała: „Dzisiaj słowo dziękuję [nie dziękować] będzie odmieniane przez wszystkie przypadki”. Trochę mnie to zdanie rozbawiło. Czy jest ono poprawne? Mam wątpliwości, gdyż z jednej strony wyraz dziękować jako czasownik nie odmienia się przez przypadki, ale z drugiej całe sformułowanie można by uznać za sfrazeologizowane, a frazeologia, wiadomo, rządzi się swoimi prawami.
Łączę wyrazy uznania
Dominik

Dzień dobry,
czy rzeczownik olęder można zapisać w postaci olender, skoro pochodzi on od Holendra? Druga wersja znajduje się w Słowniku ortograficznym pod red. T. Karpowicza, jednak nie widzę jej w słownikach pewuenowskich.
Pozdrawiam.

Palant – odcinek nr 2.

Które znaczenie słowa palant wystąpiło w języku polskim jako pierwsze: palant jako gra, czy palant jako obraźliwe określenie człowieka?
Jeśli chodzi o tzw. uzus językowy, to w sieci nie ma żadnych informacji na temat palanta, słyszeliśmy o kilku grupach grających w palanta w Poznaniu i w Wielkopolsce, ale jeszcze nikt nie podniósł kwestii słowa określającego gracza w palanta.

pzdrw.
Jacek Pawlak

Czy istnieje poprawny polski odpowiednik słowa perijove (punkt orbity okołojowiszowej najbliższy od środka Jowisza?). Po czesku jest perijovum, tego samego słowa użyto w polskim tłumaczeniu „Lotu na Amalteę” Strugackich, ale nigdzie poza tym go nie spotkałem.

Z wyrazami uszanowania
P.K.

Czy prążki to zdrobnione pręgi? W liczbie pojedynczej zdrobnieniem od pręga powinna być prążka, a prążek mógłby być zdrobnieniem wyrazu pręg, jednak nie używamy i nie notujemy ani słowa prążka, ani słowa pręg, które mogłyby być brakującymi elementami tej układanki. Jak więc doszło do takiej sytuacji, że wszystko gra, ale tylko w liczbie mnogiej?

Zwracam się z prośbą o rozwianie moich wątpliwości, dotyczących poprawności ortograficznej niektórych wyrazów (jestem protokolantem rad pedagogicznych). Jak należy zapisać (wielką czy małą literą):
1. Wczoraj Pan Dyrektor Kowalski zalecił …
2. W szkole działają następujące organy: Samorząd Uczniowski, Rada Szkoły.
3. Wczoraj obradowała rada pedagogiczna Gimnazjum nr 8 w…
Z góry dziękuję
Paulina Kołak

Szanowni Państwo,
w wywiadzie ze Spike'em Jonzem Wojciech Orliński, redaktor Gazety Wyborczej, posłużył się ostatnio słowem prukanie (cytuję fragment: „(…) tworzy Pan filmy będące wyrafinowanym żartem filozoficznym, a jednocześnie (…) produkuje serial «American Jackass», który pozostaje na poziomie dowcipów o prukaniu”). Chciałbym zapytać, co owo „prukanie” znaczy. Nie znalazłem go ani u Doroszewskiego, ani u Szymczaka, przypuszczam zatem, że to rzecz nowa w polszczyźnie. Na podstawie kontekstu, w którym wyraz ten się pojawił, oraz przykładów wyszperanych w Internecie przeczuwam, że nie można się po prukaniu spodziewać niczego miłego, ale – z ciekawości – chciałbym poznać „oficjalną” definicję. Zastanawia mnie również fakt pojawienia się tego słowa (w moim odczuciu nieco wulgarnego) w ogólnopolskim dzienniku, co mogłoby świadczyć, że jest już ono ogólnie przyjęte, a przynajmniej znane.
Łączę wyrazy szacunku i pozdrowienia
Stanisław Danecki

Natknąłem się niedawno na słowo przerzeżże, użyte w Ogólnopolskim Dyktandzie 2006. Do tej pory nie trafiło ono do internetowych słowników języka polskiego, zastanawiam się więc nad jego poprawnością. Słowniki te nie zawierają również postaci przerzeż ani nawet formy podstawowej – przerzezać. Czym jest to spowodowane?

Dzień dobry,

jak ustalić prawidłowy przyimek w wyrażeniu pozycja na/w nocie kredytowej? A może powinno być pozycja noty kredytowej? Jeśli dobrze interpretuję definicję słowa pozycja (https://sjp.pwn.pl/szukaj/pozycja), to jedynym dopuszczalnym przyimkiem jest w, jednak powszechnie mówi się o pozycjach na fakturze lub pozycjach na rachunku.

Dziękuję,

Jarek Hirny

Dzień dobry,
chciałabym zapytać o znaczenie słowa faśnik. Spotkałam się z takim słowem w książce Edmunda Niziurskiego Księga urwisów, nigdzie jednak nie ma wytłumaczonego jego znaczenia. Jest to coś, z czym została jedna z postaci po śmierci ojca.
Pozdrawiam,
Maria Zagnińska.